KIEDY SĄD ORZEKA ZAKAZ PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI?

Czym jest zakaz prowadzenia działalności?

Zakaz prowadzenia działalności jest sankcją polegającą na pozbawieniu osoby fizycznej prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek, jak również pełnienia określonej funkcji w życiu gospodarczym. Ma na celu ochronę obrotu gospodarczego przed udziałem w nim osób nierzetelnych i nieprofesjonalnych czy też wręcz działających celowa z zamiarem pokrzywdzenia innych uczestników obrotu gospodarczego.

Poza pełnieniem funkcji sankcyjnej za nieprawidłowe działanie w obrocie gospodarczym ma też oddziaływać prewencyjnie i wymusić na podmiotach uczestniczących w obrocie gospodarczym powstrzymanie się od niepożądanych dla obrotu gospodarczego zachowań. Do dotychczasowych regulacji ustawodawca wprowadził zmiany uwarunkowane wprowadzeniem nowych przepisów dotyczących postępowań restrukturyzacyjnych ale też wynikające z dotychczasowego orzecznictwa.

Przesłanki orzeczenia zakazu prowadzenia działalności

Zdecydowanie najczęstszą przesłanką powodującą orzeczenie zakazu prowadzenia działalności jest zawinione niezłożenie w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Podstawą złożenia wniosku jest niewypłacalność podmiotu.

W tym miejscu muszę zwrócić uwagę na fakt, że nowelizacja ustawy zmieniła pojęcie terminu „niewypłacalności”. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 11 ust. 1 Prawa upadłościowego dłużnik jest niewypłacalny jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że utrata zdolności następuje w przypadku gdy opóźnienie w realizacji zobowiązań przekracza trzy miesiące. Niewątpliwie jest to dobry kierunek zmian, ponieważ dotychczas uznawano, że niewypłacalność występuje już w sytuacji, gdy dłużnik tylko chwilowo i krótkotrwale nie regulował swoich zobowiązań. Drugą z przesłanek niewypłacalności określa art. 11 ust. 2 Prawa upadłościowego, który wskazuje, że dłużnik będący osobą prawna albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną, jest niewypłacalny, gdy jego zobowiązania przekraczają wartość majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Dotychczas już samo wystąpienie przewagi wysokości zobowiązań nad wartością majątku powodowała konieczność zgłoszenia wniosku o upadłość. Liberalizacja kryteriów niewypłacalności powoduje mniejszą liczbę przypadków konieczności złożenia wniosku o upadłość a tym samym zmniejsza liczbę zobowiązanych do złożenia wniosku o upadłość wobec których należy orzec zakaz prowadzenia działalności. W mojej ocenie, regulacje zawarte w poprzednim stanie prawnym powodowały, że w każdej działalności choć raz występował stan niewypłacalności spowodowany brakiem terminowej zapłaty należności od odbiorców. Przestrzegania literalnego brzmienia poprzednio obowiązujących przepisów doprowadzałoby do upadłości wielu przedsiębiorstw, które po chwilowych problemach z płynnością finansową prosperują do dnia dzisiejszego.

Wracając do przesłanek orzeczenia zakazu prowadzenia działalności należy wskazać, że sąd może orzec zakaz prowadzenia działalności również wobec osoby, która ze swojej winy:

  • faktycznie zarządzając przedsiębiorstwem dłużnika, istotnie przyczyniła się do niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie,
  • po ogłoszeniu upadłości nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg rachunkowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, w tym danych w postaci elektronicznej, do których wydania lub wskazania była obowiązana z mocy ustawy,
  • jako upadły po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości,
  • jako upadły w toku postępowania upadłościowego nie wykonała innych obowiązków ciążących na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądu albo sędziego- -komisarza, albo też w inny sposób utrudniała postępowanie.

Na jaki okres sąd orzeknie zakaz prowadzenia działalności?

Nowelizacja przepisów obniżyła dolną granicę wymiaru zakazu prowadzenia działalności z trzech lat do jednego roku, co oznacza, że sądy orzekają zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na okres od 1 roku do lat 10. Okres ten niewątpliwie jest dostosowany do stopnia zawinienia oraz zakresu skutków wywołanych zawinienie wskazanych wyżej osób, w szczególności skutków w postaci obniżenia wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa czy też pokrzywdzenia wierzycieli.

Kiedy sąd nie może orzec zakazu prowadzenia działalności?

Dla przejrzystości obrotu gospodarczego ustawodawca ograniczył czasowo możliwość orzeczenia zakazu prowadzenia działalności. Otóż sąd nie orzeknie zakazu, jeśli postępowanie w tym zakresie nie zostało wszczęte w terminie roku od dnia umorzenia lub zakończenia postępowania upadłościowego albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości z powodu braku środków na prowadzenie postępowania upadłościowego. Orzeczenia zakazu prowadzenia działalności nie nastąpi również w przypadku gdy postępowanie w tej sprawie nie zostało wszczęte przed upływem trzech lat od dnia kiedy wniosek o ogłoszenie upadłości powinien został złożony.

Terminy te mają zdyscyplinować wierzycieli oraz usunąć stan niepewności co do sytuacji dłużnika lub upadłego.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *